Het is de zevende keer dat ik als clown Rusland bezoek. We gaan via het Gesundheit Institut! van Patch Adams met een groep van 30 clowns  met 10 nationaliteiten naar weeshuizen, ziekenhuizen, daklozenopvang, bejaardenhuizen en terminale kinderen thuis. 2 weken in een bus in Moskou en St. Petersburg.
In de jaren 60 heeft Patch Adams de clown uit het circus gehaald en in het ziekenhuis gezet om het welzijn van zijn patiënten te verbeteren. En 31 jaar geleden is hij als Amerikaanse clown voor het eerst naar Rusland (toen nog de Sovjet Unie) gegaan om de “vijand” te bezoeken. Hij ziet de clown als een middel om liefde en vriendschap te delen.

 
Maar heeft het wel nut?

De kinderen kijken altijd uit naar ons bezoek. De leefomstandigheden zijn grimmig en we zien veel armoede, ondervoeding en problematiek zoals HIV. Om deze kinderen achter te moeten laten na een bezoek van anderhalf uur is altijd weer moeilijk. Ik heb me vaak afgevraagd of het wel nut heeft wat we doen: we brengen ze een lichtpuntje om ze vervolgens weer in de duisternis te laten zitten. Deze reis kreeg ik vanuit onverwachte hoek antwoord op deze vaak.
 
In Moskou bezochten we een daklozen opvang. Niet de makkelijkste plek om te spelen als clown. 6 stapelbedden in iedere kamer, met mannen die oorlogen hebben meegemaakt en vaak niet zitten te wachten op een clown. Ik kom met mijn maatje op een kamer, waar een man zorgvuldig moppen uitkiest uit een boekje en ze aan ons voorleest. Hij laat een stilte vallen, wat voor ons het teken is om te lachen. Hij weet ook dat we geen woord Russisch verstaan, maar hij zoekt met veel plezier de moppen voor ons uit.

Nou en of…

Nadat we zijn uitgelachen vertrekken we en komen we iemand tegen op de gang. Een oude bekende blijkt, die ons al bleek te zoeken, want hij had gehoord dat de clowns weer kwamen. Vorig jaar konden of mochten we niet komen (dat is nooit helemaal duidelijk).
2 jaar geleden hebben we op zijn kamer naar Beatles muziek geluisterd en van een theepot een versterker gemaakt omdat het geluid op zijn telefoon vrij zacht was.

Hij neemt ons mee naar een slaapkamer. Er liggen wat mensen te slapen, maar dat hindert niet volgens hem. Hij haalt een koek uit een kastje en snijdt hem in 2 stukken. Ik vermoed dat hij net genoeg geld heeft voor 1 koek. Ergens tovert hij een verfrommelt citroentje tevoorschijn. Hij snijdt er met grote zorg een stukje af en dit gaat samen met 6 scheppen suiker in de thee.
Hij is blij dat we er weer zijn en heeft dit allemaal geregeld voor ons. Ik speel “Imagine” op mijn ukelele en neem me voor toch meer liedjes van de Beatles te gaan oefenen.
 
Twee jaar heeft hij op ons gewacht en al die moeite voor ons gedaan. Dus dat lichtpuntje wat we toen ontstoken hebben, brandt nog steeds. En dat maakt het voor mij de moeite waard om helemaal naar Rusland af te reizen.

 
www.marleenvanos.nl